Jak by Pan opisał misję i doświadczenie organizacji w zakresie umiejętności korzystania z mediów/ krytycznego myślenia/ sprawdzania faktów/ przeciwdziałania dezinformacji?
Moja organizacja to Centrum Dziennikarstwa Śledczego, NGO zajmująca się reportażem śledczym – od nauczania studentów dziennikarstwa i młodych dziennikarzy o podstawach reportażu śledczego po badania, analizę i pracę nad reportażami śledczymi / projektami w różnym zakresie: reportaż, redagowanie, a także mentoring. Umiejętność korzystania z mediów / krytyczne myślenie / przeciwdziałanie dezinformacji są w pewnym sensie kluczową częścią naszej podstawowej działalności.
Jakie są główne zasoby opracowane przez Pana organizację, którymi chciałby się Pan podzielić?
Nasza strona internetowa jest obecnie w przebudowie. Z tego powodu nie możemy podać przydatnych linków, ale mamy kilka raportów do udostępnienia i różnego rodzaju materiały edukacyjne. Część z nich można znaleźć w sekcji reportażu śledczego na stronie internetowej Mediacentar Sarajevo (www.media.ba), ponieważ byliśmy partnerami w projekcie regionalnym – ośrodku szkoleniowym w zakresie reportażu śledczego.
Jakie są, Pana zdaniem, trzy największe aktualne wyzwania związane z przeciwdziałaniem dezinformacji w Pana kraju?
Powszechna wiedza na temat umiejętności korzystania z mediów pogarsza się jeszcze bardziej z powodu nieprofesjonalnego zachowania części mediów.
Czy mógłby Pan wymienić trzy rozwiązania, które zostały przez Pana wdrożone lub które chciałby Pan polecić jako wskazówki, jak przeciwdziałać dezinformacji, wzmacniać umiejętności krytycznego myślenia w społeczeństwach i budować obywatelską odporność na dezinformację?
Korzystanie z narzędzi służących do sprawdzania faktów bezpośrednio dla ogółu społeczeństwa: praca nad relacjami, które wyjaśniają – w oparciu o sytuacje z życia wzięte – ile szkód wyrządziła dezinformacja. Pomaganie tzw. zwykłym obywatelom (którzy nie są zawodowymi dziennikarzami) we wdrażaniu umiejętności krytycznego myślenia jako części ich codziennych zachowań.
Jakie są trzy najważniejsze wydarzenia lub daty, których był Pan świadkiem w tym roku, a które spowodowały nasilenie działań dezinformacyjnych?
Wcześniejsze doświadczenia z działaniami dezinformacyjnymi, których byłem świadkiem w tym roku w moim rodzinnym kraju, Chorwacji, są związane z kampanią wyborczą parlamentarną i Covid-19. To dwa najpopularniejsze tematy. Wszystkie inne są niewielkie i nie można ich z nim porównać. W zasadzie to samo dotyczy sytuacji na całym świecie – kampanii wyborczych i Covid-19.
Jakie Pana zdaniem trzy przyszłe daty/wydarzenia mogą spowodować nasilenie działań dezinformacyjnych w latach 2020-2021?
Kampanie wyborcze i wszystko, co związane z Covid-19 prawdopodobnie przyniesie działania dezinformacyjne w drugiej połowie tego roku i w roku 2021 w znacznie większym stopniu niż jakikolwiek inny temat.
Jakie są dominujące narracje dezinformacyjne, które zaobserwował Pan w przestrzeni medialnej w tym roku?
Wszelkiego rodzaju narracje szerzące strach, zwłaszcza jeśli chodzi o zdrowie i zagrożenia życia.
Czy korzystał Pan z jakichś narzędzi do sprawdzania faktów? Jeśli tak, proszę je opisać lub podzielić się linkami.
Regularnie czytam artykuły weryfikujące fakty. W Chorwacji posiadamy wysokiej jakości stronę internetową służącą do weryfikacji faktów: Faktograf (https://faktograf.hr/).
Czy chciałby Pan zwrócić uwagę na jakieś przypadki dezinformacji, których był Pan świadkiem/odkrył/obalił?
Kto, Pana zdaniem, jest najlepiej działającym podmiotem - w Pana kraju, jak również w UE - odgrywającym obecnie kluczową rolę w dziedzinie umiejętności korzystania z mediów i dlaczego?
W Chorwacji, oprócz wspomnianej już strony internetowej Faktograf, mamy kilka organizacji pozarządowych zajmujących się umiejętnością korzystania z mediów, np. GONG (https://www.gong.hr/en/). Istnieje również projekt dotyczący umiejętności korzystania z mediów prowadzony przez Agencję Mediów Elektronicznych.
SASA LEKOVIC
Prezes Centrum Dziennikarstwa Śledczego
Pracowity, innowacyjny, chętny do nauki
