Jak by Pan opisał misję i doświadczenie organizacji w zakresie umiejętności korzystania z mediów/ krytycznego myślenia/ sprawdzania faktów/ przeciwdziałania dezinformacji?

Byłem wiceprezesem i redaktorem naczelnym Radia Slobodna Europa, stacji nadającej w 26 językach. Gdy się nadaje w wielu językach, nie można mieć tego samego programu dla każdego kraju. Trzeba dostosować swój program do kraju, w którym się nadaje. Ale głównym zadaniem jest zawsze dostarczenie podstawowych informacji, prawdziwych informacji, i danie swoim słuchaczom, czytelnikom lub widzom możliwości wyciągnięcia własnych wniosków na podstawie informacji, które są im dostarczane.

Jakie są główne zasoby opracowane przez Pana organizację, którymi chciałby się Pan podzielić?

Radio Slobodna Europa chętnie dzieli się z innymi wszystkim, co robi. Zarówno stroną internetową https://www.slobodnaevropa.org/, bazami danych, jak i innymi rodzajami wiedzy.

Jakie są, Pana zdaniem, trzy największe aktualne wyzwania związane z przeciwdziałaniem dezinformacji w Pana kraju?

Media są prawie w 100% własnością osób fizycznych lub państwa. Nieliczne niezależne media mają bardzo niewielki wpływ. Myślę, że największym wyzwaniem jest ignorowanie przez media głównego nurtu wszystkich skandali, które odkrywają niezależne media. Trudno będzie coś zmienić.

Czy mógłby Pan wymienić trzy rozwiązania, które zostały przez Pana wdrożone lub które chciałby Pan polecić jako wskazówki, jak przeciwdziałać dezinformacji, wzmacniać umiejętności krytycznego myślenia w społeczeństwach i budować obywatelską odporność na dezinformację?

Sądzę, że fałszywe wiadomości to przemysł. To branża, która ma pracowników, godziny pracy, normy i płace. Jedynym sposobem walki z przemysłem kłamstwa jest stworzenie przemysłu prawdy. Myślę, że czasami reakcja na fałszywe wiadomości jest dobra, czasami nie, ale w zasadzie reakcja na fałszywe wiadomości jest zła. Na przykład po godzinie możesz mieć genialną reakcję. Ale w ciągu tej jednej godziny fałszywe wiadomości rozprzestrzeniły się już na tyle, aby spowodować szkody. Myślę więc, że reakcja jest tylko jednym z elementów niezbędnych w walce z fałszywymi wiadomościami. Po drugie, przykład z Finlandii, gdzie od przedszkola postanowili zacząć zwalczać dezinformację, wierzcie lub nie. Uczą dzieci krytycznego myślenia, sprawdzania wszystkiego, itd. Tak więc nie jest to walka, którą można wygrać tylko reagując.

Jakie są trzy najważniejsze wydarzenia lub daty, których był Pan świadkiem w tym roku, a które spowodowały nasilenie działań dezinformacyjnych?

Przede wszystkim wybory w USA. Drugi to oczywiście sytuacja koronawirusa, kryzys i nonsens, który się dzieje. W Anglii istnieje konto na Twitterze z 30 000 obserwujących, które promuje twierdzenia, że pandemia rozpoczęła się z powodu pewnych osób korzystających z technologii 5G. To są dwa duże tematy, a każdy kraj ma swój własny. Ale jedyną stałą jest propaganda skierowana przeciwko UE i blokowi NATO pochodząca ze Wschodu.

Jakie Pana zdaniem trzy przyszłe daty/wydarzenia mogą spowodować nasilenie działań dezinformacyjnych w latach 2020-2021?

W Ameryce będzie gorzej nie tylko podczas wyborów prezydenckich, ale także po wyborach. Tutaj, na Bałkanach, fake newsy pojjawią się prawdopodobnie w relacjach chorwacko-serbskich. Z jednej strony mamy kampanię pokojową, z drugiej – ludzie, którzy się z tym nie zgadzają. W 2021 roku zapewne będzie dużo 'szumu’ wokół wyborów do Parlamentu Europejskiego.

Jakie są dominujące narracje dezinformacyjne, które zaobserwował Pan w przestrzeni medialnej w tym roku.

Oprócz koronawirusa przeprowadziłem analizę na temat tego, jak rosyjska stacja radiowa Sputnik celowo wysyła fałszywe informacje dotyczące NATO i UE.

Czy korzystał Pan z jakichś narzędzi do sprawdzania faktów? Jeśli tak, proszę je opisać lub podzielić się linkami.

Istnieje kilka stron internetowych w regionie i wiele innych na świecie, które zajmują się wyłącznie tym. FAKTOGRAF w Chorwacji, ISTINOMER w Belgradzie, ISTINOMER w Sarajewie, FAKENEWS.ORG z Ukrainy walczący z fałszywymi wiadomościami z Rosji, NEW YORK TIMES i WASHINGTON POST, etc. Jest wiele stron internetowych, które zajmują się tym problemem. Jeśli chcemy sprawdzić zdjęcia, to jest FORENSIC.COM.

Czy chciałby Pan zwrócić uwagę na jakieś przypadki dezinformacji, których był Pan świadkiem/odkrył/obalił?

Podam znany przypadek. Dawno temu, serbska telewizja ogłosiła aresztowanie prezydenta Miloševića. Oficjalna telewizja, oficjalny kanał, oficjalny program informacyjny. Po tym reporterzy dowiedzieli się, że nie został aresztowany, był w domu. A pięćdziesięciu jego zwolenników przybyło, aby go wesprzeć. Jednak gdy władze zobaczyły tak małą liczbę wyznawców, postanowiły aresztować go następnego dnia. Były to więc celowo umieszczone fałszywe wiadomości. Państwo i państwowa telewizja chciały sprawdzić, ile wsparcia otrzyma Milošević, gdyby rzeczywiście został aresztowany. Kiedy zobaczyli tylko kilku zwolenników, to go aresztowali.

Czy są jakieś inne kwestie, które chciałby Pan poruszyć podczas tego wywiadu?

Bądź cierpliwy i sięgaj głęboko.

NENAD PEJIC
Były wiceprzewodniczący Radia Slobodna Europa (Wolna Europa)
Wytrwały, kreatywny, cierpliwy

JUDITA AKROMIENE

Menu